وال پست در واقع کلافی است که در طول‌های مشخص، در جهت یکپارچه ساختن دیوار به کار برده می‌شود. وال پست موجب درگیر شدن دیوار و اسکلت می‌گردد و به این ترتیب استحکام بنا را افزایش می‌دهد. وال پست در حقیقت نگهدارنده دیوار است که استفاده یا عدم استفاده از آن به نظر مهندس ساختمان برمی‌گردد. این المان نیروی حاصل از حوادثی چون زلزله و باد را از دیوار به فریم انتقال می‌دهد و از آسیب و ریزش دیوار جلوگیری می‌نماید. استفاده از وال پست می‌تواند نشان دهنده کیفیت مناسب یک سازه باشد.
وال پست ممکن است به شکل فلزی و یا بتن آرمه باشد. وال پست فلزی عموما به صورت پروفیل قوطی، ناودانی و یا نبشی است. وال پست با طول‌هایی مشخص و در فواصل معین به منظور یکپارچه ساختن دیوار عمل می‌نماید. محل قرارگیری وال پست در انتهای فریم با دهانه بالا و محلی که با دیوار پوشش می‌گردد، می‌باشد.
انواع وال پست
در مجموع وال پست‌ها به دو صورت افقی و قائم اجرا می‌شود که هر کدام از آنها کاربردهایی به شرح زیر دارند:
وال پست افقی
برای درگیر شدن دیوار با اسکلت سازه به‌کار می‌رود و سبب قدرتمندتر شدن دیوارها می‌شود.
وال پست قائم
در حالتی که دهانه سازه بسیار بزرگ باشد، وال پست از طبقه زیرین به طبقه بالایی به‌صورت قائم، جوش داده می‌شود.
چرا اجرای وال پست اهمیت دارد؟
تا قبل از زلزله کرمانشاه اکثر مهندسین فکر می‌کردند که هنگام وقوع زلزله اگر عضوهای سازه‌ای مثل تیرها و ستون‌ها و سقف و… در مقابل زلزله مقاومت کنند و تخریب نشوند. عمکلرد ساختمان مطلوب است و خسارات مالی و جانی بعد از زلزله ناچیز خواهد بود.
اما واقعیت این موضوع در زلزله سرپل ذهاب نمایان شد و تصور اکثر مهندسین باطل شد و به ما فهماند که حتی اگر بعد از زلزله سازه بدون آسیب پایدار بماند و به اعضای سازه‌ای آسیبی وارد نشود بازهم اعضای غیرسازه‌ای مانند دیوارهای پیرامونی، تیغه‌های جداکننده، نمای ساختمان، تأسیسات و… می‌تواند خسارات مالی و جانی جبران ناپذیری بوجود بیاورد. از این رو اهمیت و توجه مهندسین به اعضای غیرسازه‌ای روز به روز در حال افزایش است.
اجرای وال پست در اسکلت فلزی
برای اینکه این ابزار مقاوم کننده ساختمان روی اسکلت فلزی به کار برده شود، نیاز به جوشکاری برای نصب تیرچه‌های افقی و ستون‌های عمودی خواهد بود. در این نوع اجرای ساده‌ای وجود دارد که بعد از آن اعمال سایر مصالح ساختمانی انجام می‌شود.
اجرای وال پست در اسکلت بتنی
برای این منظور در مرحله اول باید قسمت قرار گرفتن آن مشخص شود و در پی آن ورق‌های فلزی برای اتصال وال پست روی سقف و کف سازه نصب شوند. نکته مهمی که برای این مورد باید در نظر داشت به فاصله آن با دیوار مربوط می‌شود که بهتر است هیچ فضای خالی در آن وجود نداشته باشد.
حتی برای پرکردن دیوار، در ازای هر دو ردیف یک بست لازم است و باید دو دیوار مجزا را با آن به یکدیگر وصل کرد. در انتهای کار دیوار نیز لازم است چهار عدد میلگرد به ورق‌هایی که در سقف و کف جوش داده شد، وصل کرد. این کار را به وسیله سیم می‌توانند انجام دهند. بعد از انجام این موارد قالب‌بندی دیوار انجام می‌شود و بتن ریزی به پایان می‌رسد. در انتها بعد از باز کردن قالب‌ها، وال پست بین دیوار قرار دارد که به مقاومت و یکپارچگی آن افزوده است.
اجرای وال پست در بلوک
وال‌پست‌های فلزی که برای بلوک‌‌های سبک به کار برده می‌شوند نیاز به نصب دقیق ورقه‌های اتصال در سقف و کف را دارند. در واقع باید به دقت محل نصب آنها مشخص شود. سپس وال پست‌ها به سقف و کف متصل می‌شوند که در یک سمت آنها بلوک قرار خواهد گرفت.
نکات اجرایی و کنترلی وال پست:
- اجرای بیس پلیت در زیر وروی تیر بتنی و در محل اجرای وال پست، قبل از بتن‌ریزی سقف.
- حتماً قبل از جوشکاری وال پست ها، ابعاد داخلی ساختمان اندازه‌گیری شوند تا بعد از دیوارچینی، این مورد دردسرساز نشود.
- حداقل پروفیل مصرفی برای وال پست، نبشی 5 باشد.
- حتماً شاغول بودن وال پست، کنترل شود.
- حتماً جوشکاری وال پست توسط فرد صاحب صلاحیت جوشکاری، انجام شود.
- عدم اتصال وال پست به ستون جهت جلوگیری از تغییر سختی ستون.
ضوابط اجرای وال پست
ضوابط اجرای وال پست در بند ۷-۵-۳ در آیین نامه ۲۸۰۰ بیان شده است. ضوابط اجرای وال پست با توجه به این بند شامل موارد زیر می باشد:
در صورتی که طول دیوار بیش تر از ۶ متر باشد، به اجرای وال پست نیاز می باشد. در برخی از موارد این اندازه ۵ متر نیز عنوان شده است.
در صورتی که طول دیوار ۴۰ برابر ضخامت دیوار باشد، نیاز به ساخت وال پست می باشد.
آن چه که در این آیین نامه در مورد وال پست افقی آمده است، اجرای آن برای دیوار بیش از ۳.۵ متر می باشد.
کنترل اجرای صحیح وال پست باید به واسطه همکاری مهندس ناظر عمران و ناظر معماری صورت می گیرد. وظیفه مهندس ناظر عمران کنترل اجرای صحیح وال پست و وظیفه مهندس ناظر کنترل اجرای دیوارهای داخل وال پست می باشد.